جاجيم يا جاجِمگونهاي زيرانداز دورويه است. جاجيم دستبافي است از پارچهٔ كلفت شبيه به پلاس كه از پلاس نازكتر است و آن را از نخهاي رنگين و ظريف پشمي يا پنبهاي يا آميزهاي از اين دو ميبافند. جاجيمها پرز ندازند و ميتوان از هر دو روي آن استفاده كرد. كوچ گردان از آن بهرهٔ زيادي ميگيرند و كاربرد آن به عنوان روانداز و محافظ سرما است. جاجيم مناسبترين چيزي بود كه در قديم روي كرسي ميانداختند، جاجيم چيچكله CHICHAKLAMEH با تركيبي از رنگهاي و نقوش لوزي داخل الوان راه راه آن در ده و شهر از همه مشهور بود با متروك شدن كرسي زغالي بافت و مصرف جاجيم در شهرها و حتي در شهرستانهاي دور و نزديك نيز به فراموشي ميرفت ولي روستائيان طبق عادت قديمي مناسبترين روانداز كرسي زمستاني را رها نساختهاند و پير زنهاي دهاتي همچنان جاجيم خودشان را در زمستان و تابستان در فضاي باز اطراف خانه و ميدان ده يا هر مكاني كه امكان داشته باشد دراز ميكنند و سهپايه مخصوص آن را بر پا ميدارند و جاجيم ميبافند. بافت جاجيم در اكثر قريب باتفاق دهات و مناطق روستائي ايران مرسوم است تنها تفاوت جاجيم، تركيب رنگ و ظرافت نخ و نقوشي است كه روي آن ايجاد ميكنند جاجيمبافي به عنوان يكي از صنايع دستي در ايران رايج در بعضي استانها از جمله مازندران، آذربايجان شرقي، اردبيل،كرمانشاه، كردستان، همدان،لرستان و فارس است كه از ديرباز بين خانوادههاي روستايي و عشاير رواج داشتهاست. جاجيم به عنوان زيرانداز استفاده ميشود وهمچنين هنگام كوچ عشاير براي بستهبندي و جابهجايي اسباب و لوازم. گاهي نيز بهعنوان بالاپوش گرم مورد استفاده قرار ميگيرد. حتي در بين برخي از خانوادههاي روستاي جاجيم را بهعنوان چشمروشني و جهزيه نوعروسان هديه ميدهند و بهعنوان يادگاري ارزنده سالها در خانوارها باقي ميماند.
مواد اوليه جاجيم پشم است و بافت آن شبيه گليم است، با اين تفاوت كه جاجيم در چهار تخته بافته ميشود و پس از بافتن به هم متصل و دوخته ميشود. در منطقه اورامان و ثلاث باباجاني زنان جاجيمهايي را با نقوش متنوع و جنس مرغوب ميبافند كه در نوع خود كمنظير است.